Wielu ludzi podczas choroby z różnych powodów nie może normalnie jeść lub je w niewystarczających ilościach. Pacjenci dotknięci takimi chorobami jak zespół krótkiego jelita, choroba Leśniowskiego-Crohna, zaburzenia połykania, choroby przełyku, schorzenia neurologiczne ( choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, miastenia ) oraz nowotworowymi u których żywienie przez przewód pokarmowy jest całkowicie niemożliwe lub niewystarczające mogą zostać objęci bezpłatnym żywieniem dojelitowym lub pozajelitowym.
Na czym polega żywienie i jak jest realizowane
Żywienie pozajelitowe to dostarczenie wszystkich niezbędnych do życia składników odżywczych bezpośrednio do układu krwionośnego - z pominięciem przewodu pokarmowego. Składniki odżywcze: białko, węglowodany, tłuszcze, elektrolity, pierwiastki śladowe i witaminy podawane są w postaci specjalnie przygotowanych roztworów dożylnych. Mieszaniny te podawane są w powolnym wlewie kroplowym przy użyciu permanentnego dostępu żylnego – cewnika, dostarczając wszystkich niezbędnych do życia składników odżywczych. Żywienie odbywa się w szpitalu, lub jeśli lekarz opiekujący się pacjentem orzeknie, że dalsza hospitalizacja nie jest konieczna, a stan zdrowia pozwala na bezpieczne leczenie w warunkach domowych, bez konieczności całodobowej obserwacji, wówczas chory może zostać objęty opieką w domu. Jeśli pacjent nie wymaga już hospitalizacji, a nadal potrzebne jest żywienie pozajelitowe lekarz prowadzący chorego w szpitalu zgłasza pacjenta do poradni specjalistycznej (na podstawie skierowania ze szpitala). Pacjent otrzymuje bezpłatnie worki zawierające mieszaniny odżywcze bezpośrednio do domu – tak często, jak wymaga tego rodzaj schorzenia i przebieg choroby. Pacjent lub opiekun zostają odpowiednio przeszkoleni m.in. w zakresie sposobu przetoczenia mieszanin podawanych choremu oraz posługiwania się cewnikiem. Proces terapii nadzorowany jest przez specjalistów, dlatego chory podczas żywienia domowego znajduje się pod stałą opieką zespołu lekarzy i pielęgniarek zapewniających kompleksową terapię - wizyty i badania kontrolne, a w razie potrzeby skierowanie na hospitalizację.
Żywienie dojelitowe jest to żywienie przez przewód pokarmowy, podczas którego niezbędne substancje podawane są inną drogą niż doustna. Chory otrzymuje potrzebne substancje poprzez sondę dożołądkową lub przetokę odżywczą bezpośrednio do żołądka, dwunastnicy lub jelita cienkiego. Jeżeli lekarz opiekujący się pacjentem w szpitalu uzna, że dłuższa hospitalizacja nie jest konieczna i stan zdrowia pozwala na wypisanie do domu, kieruje wówczas chorego na podstawie skierowania do placówki, która zapewnia fachową pomoc w zakresie żywienia dojelitowego. Placówka ta dostarcza do domu pacjenta bezpłatnie sprzęt oraz preparaty odżywcze. Zarówno chory, jaki i opiekunowie są odpowiednio przeszkoleni do opieki i pozostają w stałym kontakcie telefonicznym z lekarzem prowadzącym, świadczenie obejmuje również domowe wizyty kontrolne lekarza, w czasie których dokonywana jest ocena stanu odżywienia. Co pewien czas chory zgłasza się do placówki realizującej świadczenie w celu wykonania specjalistycznych badań.
Dzięki żywieniu dojelitowemu i pozajelitowemu nie skazujemy swoich bliskich na powolne umieranie.
Zebrał w pigułkęMariusz Nawojski